Pillen, poen en penen

VOEDSELFAMILIES ZUID-HOLLAND IN HAAGS HOOG

Donderdag 30 november was er een bijeenkomst in Haags Hoog met als thema: “Pillen, Poen en Penen”. Alleen al de locatie was een belevenis:

De Tom-tom bracht ons bij een hoog gebouw op een industrieterrein in Den Haag. Na enig zoeken vonden we een onduidelijke ingang waar zich automatisch een schuifdeur opende die toegang gaf tot een lege ruimte met een pijl naar de goederenlift. Gelukkig stond er een banner van de Voedselfamilies die vermeldde dat we naar de zesde etage moesten.

Daar uitgestapt, bevonden we ons in een omgeving die zich niet laat definiëren: Een grote, donkere, wat rommelige hal met daarin zeer diverse bedrijvigheid. Het meest concreet waren: Een bakkerij (misschien wel de kleinste van Nederland) en een bierbrouwerij. Bij navraag aan iemand die achter een laptop eenzaam op een bank in de lege ruimte zat, bleek het een “broedplaats” te zijn. We volgden de A4-tjes met pijlen langs jute zakken en dozen en kwamen bij  een groot raam met weids uitzicht over de stad. Weer een pijl leidde ons naar boven over een metalen wenteltrap die ons het gevoel gaf al het aardse achter ons te laten. Wij kwamen terecht in de surrealistische omgeving van een enorme glazen productiekas (helaas niet als zodanig meer in gebruik), maar dan boven op het dak van een flatgebouw. Het hemelse effect werd versterkt doordat op de overigens mistige dag, juist de zon doorbrak. Zodat wij badend in licht en warmte plaatsnamen in het publiek en van daaruit een sprookjesachtig uitzicht hadden over heel Den Haag. Mijn dag kon al niet meer stuk.

3 Sprekers:

Patrick Deckers is arts en oprichter van “Caring Doctors” , verbonden aan “Caring Farmers” voor “mens, dier en natuur.” Als gevolg van langdurig oponthoud in de file hebben we helaas deze eerste lezing gemist.

Karen Freier is voedingswetenschapper, diëtist en gespecialiseerd in voedingseconomie. Economie gaat over geld verdienen. Iedereen wil graag zo veel mogelijk geld verdienen. Het is belangrijk om daar gebruik van te maken bij het aanprijzen van gezonde voeding als alternatief voor medicijnen.

Zij laat zien dat de huidige gezondheidseconomie vooral focust op medicijnen. Er wordt veel te weinig preventief gedaan om mensen gezond te houden, zodat er aan het einde “hele dure pleisters geplakt moeten worden”. Dit is dweilen met de kraan open: 1 Op de 4 mensen moet in de zorg werken om dit systeem overeind te houden.

Wat Karen met de “Voedingseconomie” laat zien is dat mensen sneller beter worden van gezonde voeding en dat dit veel geld bespaart, omdat je dan aan het eind veel minder dure medicijnen nodig hebt. Meer effectiviteit met minder geld (de grootste economische drijfveer)  lukt wel met voeding, niet met medicijnen.

Waarom wordt dit idee nog dan niet door de zorg omarmd?

Belangrijkste reden is dat Pharma zich veel makkelijker leent voor wetenschappelijk onderzoek. Het gaat over  chemische stofjes, waarvan er vaak maar 1 of een paar in een medicijn zitten. Je kunt eenvoudig onderzoek doen door een groep mensen die pil te geven en een andere groep niet. Voeding is veel complexer om te onderzoeken. Daar zitten veel meer stoffen in die een rol kunnen spelen. Bovendien zijn er allerlei invloeden van andere gedragingen van de proefpersonen (zoals bewegen, roken, stress etc.) Dat maakt voedingsonderzoek te duur en dus de effecten moeilijk te bewijzen. Toch zijn er al een aantal onderzoeksresultaten bekend waar men niet omheen kan. Dat heeft er o.a. toe geleid dat dieetadvisering nu in de basisverzekering zit, omdat je kunt uitrekenen wat goede voeding oplevert.

Karen laat mensen “Omdenken”: Je kunt ook geld verdienen aan gezondheid. Zij pleit voor meer onderzoek om dit te bewijzen. Dat kost geld, maar onderzoek wijst ook uit: “Stop er 1 euro in en het levert ruim 3 euro op”. Als je dit wil laten zien, is het belangrijk welke taal je gebruikt voor welke doelgroep. Er zijn andere argumenten nodig voor artsen dan voor producenten, voedingsmiddelenindustrie of reclamemakers.
Gezonde producten verkopen, aanprijzen of maken kan net zo veel of meer opleveren. Aangetoond door de voedingseconomie.

Martien Lankester , opgeleid als arts, heeft in zijn leven al veel verschillende rollen vervuld: arts, acupuncturist, boer, restauranthouder , beleidsadviseur,  kortom alles op het snijvlak van landbouw, voeding, natuur en gezondheid.

De eerste quote van Martien is: “De Medische Wereld is de grootste bedreiging voor onze gezondheid. “

In zijn praktijk “Chinese geneeskunde” ging hij het verschil inzien tussen ziektes behandelen of mensen gezond houden. In de Chinese geneeskunde werden mensen van oudsher betaald om mensen gezond te houden. Van daaruit wilde hij boeren motiveren om gezond te produceren. Dat maakte dat hij zelf boer is geworden. Doel van de landbouw zou moeten zijn: “Gezond voedsel produceren, wat je over 100 jaar nog kan doen”. We zouden geen “landbouwakkoord” moeten sluiten, maar een “voedselakkoord”. We zouden hierbij minder in kwantiteit moeten denken, maar meer in kwaliteit, met “true costs counting”. Dus: alle kosten mee berekenen, ook alle milieukosten. Als je dat doet, is de uitkomst bij “biologisch”: Als de klant 10 % meer betaalt, is er dezelfde netto opbrengst, omdat de kosten enorm afnemen.

Martien heeft als adviseur een groot netwerk in Friesland: onderzoekers, politici, educatie, gezondheidsspecialisten, burgers, adviseurs, omgevingsdeskundigen, boeren en voedingsindustrie. Samen zetten die zich in om van “de Greidhoeke” een bio-regio te maken.

Met dit concrete project wil hij bijdragen aan de Landelijke transitiebeweging voedsel. Gezondheidsargumenten kunnen deze voedseltransitie versnellen. Bovendien:  wat blijkt uit onderzoek? Biologische boeren zijn gelukkiger! Dit komt vooral doordat ze het gevoel hebben gesteund te worden door de samenleving.

Gespreksgroepen:

Na de 3 lezingen gingen we uiteen in diverse groepen om verder te praten over wat deze kennis betekent voor onze dagelijkse praktijk. Rode draad in al deze gesprekken was: Hoe krijgen we gezonde voeding hoger op de maatschappelijke agenda? Hoe kunnen wij daarin bijdragen met wat wij doen? Aangezien we bij Voedselfamilies mensen uit veel verschillende invalshoeken hebben (boeren, tuinders, beheerders voedselbossen, cateraars, adviseurs, voedselverwerkers, burgerprojecten etc. ), zijn zulke gesprekken heel verrijkend. Tijdens de heerlijke gezonde lunch die door de bakkerij in het Haags Hoog bereid was, werd nog geanimeerd door gepraat. Altijd inspirerend zo’n bijeenkomst. We waren blij dat we vanmorgen mist en file getrotseerd hadden om hier te komen.